Vragen en antwoorden over Gebiedsontwikkeling Alem

Wat zijn de gemeente en andere partijen van plan in het gebied Alem en St. Andries?

We willen samen met onze partners (het rijk, de provincies, waterschappen en Dekker) in het gebied rondom Alem en St. Andries de natuur versterken, rivierverbeteringen doorvoeren, recreatie en toerisme stimuleren en delfstoffen winnen. Dit houdt onder meer in:

• Meer riviernatuur met bos, (schier)eilanden en natuurvriendelijke oevers.
• Het weer zichtbaar maken van oude rivierlopen en waterstandsdaling in geval van hoog water mogelijk maken.
• Toerisme en recreatie stimuleren door onder andere verplaatsen van de haven naar het dorpshart, een fietsbrug tussen Alem en Kerkdriel aan te leggen en de realisatie van struinpaden.
• Grondstofwinning in het gebied (ontzanding). Dit geeft ruimte voor riviernatuur én levert belangrijke grondstoffen voor de bouw van woningen, dijken en infraprojecten zoals de verbreding van de A2. Vanuit grondstofwinning komen ook financiële middelen vrij voor de gebiedsontwikkeling.

Deze plannen zijn uitgewerkt in de gebiedsvisie Alem en St. Andries. Dit is een deeluitwerking van het Masterplan Maas (Deze link gaat naar een externe website) dat de gemeenteraad in 2020 vaststelde. In het Masterplan Maas is het gebied Alem – St. Andries gemarkeerd als een van de belangrijke focusgebieden. Belangrijke ambities uit het Masterplan voor dit gebied zijn het versterken van het dorpsfront Alem, natuurontwikkeling en het realiseren van een langzaam-verkeersverbinding tussen Alem en Kerkdriel opgenomen. Deze ambities hebben een plek in de gebiedsvisie.

Waarom juist een gebiedsontwikkeling in het gebied rond Alem en St. Andries?

In dit unieke gebied liggen vele kansen die beter benut kunnen worden. Zo komen hier de Maas en de Waal dicht bij elkaar. Dat maakt het voor de natuur, het water en het landschap tot een bijzonder gebied. Het is daarom in de Natuurverkenning grote wateren aangeduid als belangrijk stapsteengebied voor de natuur tussen de Gelderse Poort en de Biesbosch.

Een groot deel van het gebied ligt buiten de stroming van de Maas. Dat geeft ruimte voor rivierbosontwikkeling, wat maar op weinig andere plekken mogelijk is. Verder toont het onderzoek aan dat rivierverruiming mogelijk is. Dit is nu nog geen onderdeel van het plan, maar deze mogelijkheden kunnen wel verder onderzocht worden. Ook kan de verbinding met de Maas meer opgezocht worden en kan de oude Maasloop hersteld worden. Daarnaast zijn er goede kwaliteit grondstoffen te winnen, dichtbij de markt.

Specifiek voor de gemeente was het vaststellen van het Masterplan Maas in 2020 en de ambities die daarbij horen een belangrijke reden om hier een gebiedsontwikkeling te onderzoeken. Daarbij is in een eerste stap de haalbaarheid bekeken (zie volgende vraag).

Welke stappen doorloopt de gebiedsontwikkeling en waar staan we nu?

De gemeente heeft samen met het Rijk (Rijkswaterstaat) de provincies Gelderland en Noord-Brabant, de Waterschappen Rivierenland en Aa en Maas en Dekker Groep het initiatief genomen om het onderzoek naar gebiedsontwikkeling gezamenlijk op te pakken. In het bestuurlijk overleg MIRT van november 2020 heeft de minister van I en W dit onderzoek aangewezen als pilot in het kader van Integraal Riviermanagement (IRM).

De aanpak binnen het MIRT bevat een aantal vastomlijnde stappen die hieronder zijn weergegeven.

Figuur 1 MIRT-systematiek

Om vanuit het Masterplan Maas tot een gebiedsontwikkeling te komen moeten verschillende fasen worden doorlopen (zie figuur 1).

Fase 1 omvat het MIRT-onderzoek naar de mogelijkheden voor een gebiedsontwikkeling rond Alem. Dit onderzoek is gereed en wordt aan de raad aangeboden . Hiermee wordt deze fase afgesloten.

Fase 2 is een verkenning, waarbij verschillende alternatieven voor het gebied worden uitgewerkt en een keuze wordt gemaakt voor een voorkeursalternatief. Aan de raad wordt voorgesteld om de verkenningsfase van de gebiedsontwikkeling te starten.

Wat stelt het college nu aan de gemeenteraad voor?

Er is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek hebben de partners met elkaar verkend welke opgaven, uitdagingen en kansen er in het gebied liggen. En of deze uitkomsten zodanig met elkaar verknoopt kunnen worden dat er een uitvoerbaar plan ontstaat met meerwaarde voor alle betrokken partijen en voor de omgeving. Dat onderzoek is nu afgerond.

Wat voorligt is een tussenstap: het afronden van de fase van onderzoek en het starten van de fase van verkenning. De doelen voor de verkenning zijn: in het gebied rondom Alem en St. Andries de natuur versterken, rivierverbeteringen doorvoeren, recreatie en toerisme stimuleren en delfstoffen winnen. Op basis van deze doelen worden ruimtelijke alternatieven opgesteld en afgewogen. Hierbij worden de partners en de gebiedspartijen betrokken.

Het resultaat van de voorliggende verkenningsfase is een voorkeursalternatief voor de invulling van het gebied rondom Alem en St. Andries. In 2025 is de verkenning afgerond en kan er een volgende tussenbesluit worden genomen.

Wie zijn de partners met wie de gemeente samenwerkt?

Het onderzoek dat nu is opgeleverd is uitgevoerd in een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, de provincie Gelderland, de waterschappen Rivierenland en Aa en Maas, gemeente Maasdriel en Dekker. Er is overleg gevoerd met de ministeries van IenW en LNV, de provincie Noord-Brabant en met Staatsbosbeheer.

Welke doelen hebben de partners voor het gebied Alem-St. Andries?

Verschillende partijen brengen hun doelen bij elkaar in een gebiedsontwikkeling. De gemeente doet dat vanuit het Masterplan Maas. De ministeries van I en W en LNV en provincie Gelderland streven naar versterking van de natuur en rivierverbeteringen. Het waterschap Aa en Maas kijkt naar een eventuele samenhang met de dijkversterking Lith-Bokhoven. Dekker Groep wil zand en klei winnen (grondstoffenwinning) aan de noordkant van het eiland van Alem. Met de opbrengsten van de grondstofwinning wil Dekker een bijdrage leveren aan de verbetering van de natuur en de rivier en het stimuleren van recreatie en toerisme.

Waarom heeft gemeente de samenwerking gezocht met de partners voor de gebiedsontwikkeling?

De ambities die de gemeente heeft zijn onhaalbaar als ze de gebiedsontwikkeling alleen oppakt. Hetzelfde geldt voor de separate doelen van de partners. Alleen vanuit samenwerking en een integrale gebiedsontwikkeling kan iedereen zijn doelen bereiken. Door als gemeente het initiatief te nemen verzekeren wij ons van een regierol in de gebiedsontwikkeling. Zo kunnen we zorgen dat de gemeentelijke belangen op de voorgrond staan, wat lang niet altijd het geval is voor gemeenten bij dergelijke gebiedsontwikkelingen.

Tot welke resultaten kan de samenwerking leiden?

Ieder voor zich betekent dat geen optimaal resultaat voor het hele gebied kan worden behaald.

Een voorbeeld van hoe samenwerking tot meerwaarde leidt is het verplaatsen van de haven naar een plek bij de dorpskern. Dit draagt bij aan het verbeteren van het dorpsfront van Alem, maakt de vroegere rivierloop weer zichtbaar en is het tegelijkertijd een voorwaarde voor een eventuele toekomstige waterstandsdaling door de dam van Alem te verlagen. Daarmee dient het meerdere doelen van meerdere partijen.

Nog een voorbeeld is het vergraven van een deel van de Marensche Waarden. Dit levert delfstoffen op. Daarnaast geeft het vergraven ruimte om elders in de uitwaard bos te kunnen ontwikkelen. Zo zijn er allerlei inhoudelijke dwarsverbanden die bij een samenwerking kunnen ontstaan.

De samenwerking heeft ook financiële voordelen: door te combineren kan er werk met werk worden gemaakt. Ook worden vanuit de grondstofwinning bijdragen gedaan aan het bereiken van de andere doelen. Het gebied is tegen deze achtergrond door de Minister van I en W aangewezen als pilot-project in het kader van Integraal Rivier Management (IRM).

Wat is de meerwaarde van de plannen in het gebied rond Alem en St. Andries?

Juist op deze plek komen de Maas en de Waal dicht bij elkaar. Het is qua natuur, water en landschap een bijzonder gebied. Het gebied is in de Natuurverkenning grote wateren aangeduid als belangrijk stapsteengebied voor de natuur tussen de Gelderse Poort en de Biesbosch. Een groot deel van het gebied ligt buiten de stroming van de Maas. Dat geeft ruimte voor natuurontwikkeling, zonder de afvoer van het water te veel in de weg te zitten. Er zijn mogelijkheden voor het verbeteren van de waterveiligheid.

Verder kan het landschap op sommige plekken meer gevarieerd en beter beleefbaar worden gemaakt.

Momenteel ligt het dorpsfront niet aan de rivier. Door de jachthaven naar het dorpsfront te verplaatsen kan de levendigheid in het dorp toenemen. En met de langzaamverkeersbrug komt er een beter verbinding tussen Alem en Kerkdriel. Dit geeft ook potentie voor kleinschalige toeristische/recreatieve ontwikkelingen en horeca. En dat geeft weer ruimte voor enige woningbouw. Verder is er ruimte voor de rivier nodig, en ook dat is mogelijk bij Alem door grondstoffenwinning. Dit levert ook een deel van het geld op om de ontwikkelingen in en rond het dorp mogelijk te maken.

We zien de gebiedsontwikkeling als een mooie kans om Alem en de omgeving te verbeteren. Door de gebiedsontwikkeling Alem-St. Andries versterken we de natuur met circa 200 hectares extra natuur, verbeteren we de rivier, stimuleren we recreatie en toerisme en winnen we benodigde delfstoffen.

Daarom is er een onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een gebiedsontwikkeling van Alem-St. Andries en de effecten op het milieu en de omgeving. Uit het onderzoek blijkt dat de plannen wettelijk vergunbaar zijn en dat alle doelen (natuur, rivierverbeteringen, recreatie, leefbaarheid en leveringszekerheid van grondstoffen) samen bereikt kunnen worden.

Wat kan de gebiedsontwikkeling opleveren voor de natuur?

In totaal kan met dit plan 100-200 hectare aan riviernatuur worden gerealiseerd. Het gebied, waar de Maas en de Waal elkaar bijna raken rondom Alem-St. Andries, is een belangrijke stapsteen tussen de Gelderse Poort en de Biesbosch. De natuurfunctie die het gebied ooit had kan weer worden hersteld, waardoor het natuursysteem beter werkt. Er zijn ideeën voor bosontwikkeling in de uiterwaarden, het maken van een getijdengeul en natuurvriendelijke oevers. Ook de barrièrewerking van wegen voor de natuur kan worden verminderd, en de verbinding tussen de Maas en de Waal kan worden verbeterd.

Wat kan de gebiedsontwikkeling opleveren voor de rivier en hoogwaterveiligheid?

De Maas heeft vroeger op verschillende plekken door het gebied gestroomd. Deze stroming kan weer zichtbaar worden gemaakt. Dit kan in de Marensche Waarden door de jachthaven te verleggen en de oude Maasloop met (schier)eilanden te accentueren. Door een ondiepe getijdengeul door de Alemse Overwaard en de Piekenwaard te maken, kan het water via het Gat van Sientje weer gaan stromen. Het vergraven van een deel van de Marensche Waarden voor zandwinning geeft ruimte aan de rivier, die voor natuurontwikkeling kan worden benut. Ook zijn er goede mogelijkheden voor waterstand verlagende maatregelen, die zullen bijdragen aan de waterveiligheid in het rivierengebied.

Wat kan de gebiedsontwikkeling opleveren voor leefbaarheid en recreatie?

Alem is een prachtig dorp aan de Maas, maar het dorpsfront ligt niet aan de rivier. Door de haven naar het dorpsfront te verplaatsen kan de levendigheid in het dorp toenemen. Deze verplaatsing geeft ook potentie voor kleinschalige toeristische/recreatieve ontwikkelingen en horeca. En dat geeft ruimte voor enige woningbouw. Het verbeteren van de natuur en het landschap maakt het gebied nog aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers. Het maken van paden voor wandelaars en fietsers en een brug voor langzaam verkeer tussen Alem en Kerkdriel zorgen voor betere leefbaarheid.

Wat kan de gebiedsontwikkeling opleveren voor grondstoffenvoorziening?

Er zijn belangrijke grondstoffen te winnen in een deel van de Marensche Waarden. Er kan klei worden gewonnen. Deze klei kan worden gebruikt voor de noodzakelijke dijkversterking langs de Maas. Er kan zand en grind worden gewonnen, die bijdraagt aan de lokale en regionale economie. Het zand en grind kan worden gebruikt voor bouwprojecten in de regio, voor infrastructurele projecten zoals de verbreding van de A2 of voor woningbouw. De ligging aan de Maas zorgt er voor dat alle afvoer van de grondstoffen per schip kan. De ligging dichtbij de lokale en regionale markt zorgt voor kortere transportafstanden. Dat maakt de grondstofwinning hier relatief duurzaam.

Hoe heeft omgevingsparticipatie plaatsgevonden?

Bij start van het nu afgeronde onderzoek hebben de initiatiefnemers een klankbordgroep ingesteld. Hiervoor zijn organisaties in de omgeving, die bewoners of bepaalde belangen vertegenwoordigen, gevraagd.

De klankbordgroep is tien keer bij elkaar geweest. Met de klankbordgroep zijn de opzet en de agenda van het onderzoek besproken en vervolgens de onderzoeksresultaten. Ook het onderzoeksrapport is aan de klankbordgroep voorgelegd. Alle verslagen van de bijeenkomsten van de klankbordgroepen worden eind augustus aan de stukken voor de gemeenteraad toegevoegd en zijn vanaf dan hier in te zien.

De deelnemers aan de klankbordgroep hebben voorstellen voor maatregelen kunnen doen en heeft zorg- en aandachtspunten vanuit de omgeving en belanghebbenden ingebracht.

Wie zaten er in de klankbordgroep?

• Dorpsraad Alem
• Dorpsraad Rossum
• Dorpsraad Heerewaarden
• Erfgoedvereniging Alem
• ZLTO
• Stichting B.O.O.M.
• Stichting de Capreton
• Stichting Bommelerwaar
• Stichting Dorp en Landschap Bommelerwaard
• Jachthaven De Maas
• Bezoekerscentrum Grote Rivieren
• Steenfabriek Rodruza
• VV Alem
• Natuurwacht Bommelerwaard.

Wat heeft de omgevingsparticipatie tot nu toe opgeleverd?

Vanuit de partijen in de klankbordgroep is gebiedskennis ingebracht. Er is onder meer door initiatiefnemers in de klankbordgroep een enquête afgenomen. Ook hebben de leden van de klankbordgroep gewezen op kennishiaten die ingevuld moesten worden om zich een goede mening te kunnen vormen. Dit was aanleiding voor het uitvoeren van extra onderzoek, naar aspecten als waterveiligheid, geluid, grondwater en natuur. Hiervoor is een jaar extra de tijd genomen.

Er zijn vanuit de klankbordgroep duidelijke zorgen geuit over met name de grondstofwinning. Als antwoord hierop zijn uitgangspunten geformuleerd, zoals het niet aanvoeren van grond van buiten (geen verondieping) en het voorkomen van schade en overlast. Deze uitgangspunten hebben de zorgen nog niet weg kunnen nemen. Deze zorgen worden als belangrijke aandachtspunten meegenomen in de verdere planvorming.

Hoe wordt omgeving in het vervolg betrokken?

Een omgevingsproces maakt, net zoals in de afgelopen fase, onderdeel uit van de verkenning. Dit gebeurt om de randvoorwaarden nog scherper te krijgen, de ideeën te verrijken en tot goede afgewogen alternatieven te komen. Er wordt een onafhankelijke procesbegeleider ingeschakeld om dit proces te begeleiden. Het omgevingsproces wordt nog nader uitgewerkt, maar kent in ieder geval de volgende onderdelen:

• Openbare informatiebijeenkomsten waarin aan belangstellenden de voortgang wordt gepresenteerd.
• Stakeholderbijeenkomsten waarin belanghebbenden bevraagd worden en inbreng leveren op de kansen en risico’s van de alternatieven.
• Waar mogelijk en relevant werkgroep(en) voor deelgebieden en/of deelthema’s waarin een of meerdere vertegenwoordigers van bewoners en/of belanghebbenden actief participeren in het planproces.

Wanneer wordt er een besluit genomen over de gebiedsontwikkeling?

We leggen het advies om het plan verder uit te werken nu voor aan de gemeenteraad. Deze behandelt het voorstel naar verwachting in september 2023. Als de gemeenteraad instemt met het vervolgonderzoek, moet het plan ook nog in verdere overleggen met onder meer provincie en ministerie besproken worden. Als in dat overleg ook ingestemd wordt met de plannen, worden deze verder uitgewerkt en volgen meer onderzoeken. Het besluit in september 2023 is dus een tussenstap en nog geen definitief besluit.

Bij de verschillende onderdelen van het project zoeken we voor de uitwerking de samenwerking met belanghebbenden. In 2025 is de verkenning afgerond en kan er een volgende tussenstap worden genomen. Deze volgende tussenstap wordt weer voorgelegd aan de gemeenteraad en de partners. Pas daarna komen de benodigde vergunningen aan bod. Ook hiervoor is besluitvorming door de gemeenteraad en de partners nodig. Er wordt nu dus nog niet definitief besloten of de plannen doorgaan of niet.

Wie neemt een besluit over de gebiedsontwikkeling?

De gemeenteraad bepaalt of we verder gaan met de verkenning voor de gebiedsontwikkeling.

Naar verwachting wordt het voorstel voor de verdere verkenning (een van de tussenstappen in aanloop naar een definitief besluit) in de gemeenteraad van september 2023 besproken.

Als deze instemt met het vervolgonderzoek, moet het plan ook nog in verdere overleggen met onder meer provincie en ministerie besproken worden. Als in dat overleg ook ingestemd wordt met de plannen, worden deze plannen verder uitgewerkt en volgen meer onderzoeken. Bij de verschillende onderdelen van het project zoeken we voor de uitwerking de samenwerking met belanghebbenden.

Hoe wordt de uitkomst van de omgevingsparticipatie meegenomen bij de besluitvorming?

De inbreng van de omgeving en belanghebbenden, zoals met de klankbordgroep heeft plaatsgevonden, is onderdeel van de informatie die aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. Dit betreft niet alleen de gesprekverslagen, maar ook de resultaten van de enquête die de dorpsraad Alem heeft uitgevoerd. De gemeenteraad zal deze informatie betrekken bij haar afweging over het vervolg van het project. De aandachtspunten vanuit de omgevingsparticipatie worden meegenomen in de vervolgfase.

Kan de gemeente ook ‘nee’ zeggen tegen (onderdelen van) de gebiedsontwikkeling?

Ja. De gemeenteraad kan er natuurlijk voor kiezen om niet in te stemmen met het uitvoeren van een verkenning voor de gebiedsontwikkeling, of er onderdelen uit te laten. Dat zou wel betekenen dat het plan als geheel niet goed door kan gaan, omdat dan het ‘bouwwerk’ in elkaar zakt. Belangrijke ambities uit het Masterplan Maas kunnen dan niet gerealiseerd worden omdat financiering wegvalt.

Het is geen goede optie om slechts enkele onderdelen van het plan uit te voeren en andere niet. Het plan is zodanig opgebouwd dat de maatregelen elkaar onderling versterken en financieren. Zonder delfstoffenwinning is er bijvoorbeeld geen haalbaar plan.

De gemeente en de andere partners werken in dit project samen met een private partij. Kunnen zij dan nog onafhankelijk toetsen?

De partners werken in dit project samen met Dekker Groep. Deze samenwerking betekent niet dat de gemeente, of de andere overheden, zich hebben geconformeerd aan grondstoffenwinning. Op basis van de resultaten van de verkenning kan de gemeenteraad in 2025 een eigenstandig en vrijelijk besluit nemen over de gebiedsontwikkeling.

De gemeente toetst telkens of de milieu- en omgevingseffecten aanvaardbaar zijn en of alle randvoorwaarden voor een integrale gebiedsontwikkeling zijn ingevuld. Ook de andere partners nemen dan besluiten. Het MIRT-onderzoek laat zien dat de milieu- en omgevingseffecten van grondstoffenwinning binnen de wettelijke kaders passen en dat het een belangrijke financieringsbron van de gebiedsontwikkeling kan zijn. Zonder grondstofwinning is de gebiedsontwikkeling in deze vorm niet mogelijk.

Dit wordt steeds verder uitgewerkt, inclusief het doorlopen van een m.e.r.-procedure met advies van de onafhankelijke m.e.r.-commissie. Om uiteindelijk tot grondstoffenwinning over te kunnen gaan zijn vergunningen nodig van Rijkswaterstaat, de provincie, het waterschap en de gemeente. Alle overheden hanteren hiervoor hun eigen toetsingskaders. Als één van de partners afhaakt, kan de gebiedsontwikkeling in zijn geheel niet doorgaan.

Is het plan al definitief?

Nee, er is nog geen definitief plan of besluit. Wat voorligt is een tussenstap: het afronden van de fase van onderzoek en het starten van de fase van verkenning. De doelen zijn wel duidelijk: in het gebied rondom Alem en St. Andries de natuur versterken, rivierverbeteringen doorvoeren, recreatie en toerisme stimuleren en grondstoffen winnen. Op basis van deze doelen worden ruimtelijke alternatieven opgesteld en afgewogen. Hierbij zullen de partners en de gebiedspartijen worden betrokken. Het resultaat van de voorliggende verkenningsfase is een voorkeursalternatief voor de invulling van het gebied rondom Alem en St. Andries.

Zijn alle mogelijke gevolgen voor het milieu al onderzocht?

Normaliter worden milieugevolgen tijdens een latere fase in kaart gebracht. Er is echter al een vooronderzoek uitgevoerd naar verschillende milieu-en omgevingsaspecten op verzoek van en in samenwerking met de klankbordgroep (zie Participatie). Het doel was om te onderzoeken of mogelijke maatregelen passen binnen de wettelijke normen voor alle relevante milieueffecten, waaronder geluid, bodem, stikstof, grondwater, waterkwaliteit etc. De conclusie was dat alle mogelijke maatregelen (waaronder de grondstoffenwinning) kunnen passen binnen de wettelijke kaders en normen.

Ondanks dat het vooronderzoek alle relevante milieueffecten al heeft beschouwd krijgt dit in het vervolg meer diepgang. Een zogenaamd milieueffectenrapport wordt dan opgesteld en voorgelegd aan een nationale, onafhankelijk commissie.

Wat zijn de gevolgen van de gebiedsontwikkeling voor de waterhuishouding?

De gevolgen van de gebiedsontwikkeling voor de waterhuishouding zijn beschreven in het vooronderzoek, hieronder volgt voor enkele onderdelen een korte samenvatting.

De effecten op grondwaterstand en kwel door de zandwinning is beperkt. Binnendijks zal het naar alle waarschijnlijkheid geen effect hebben op de grondwaterstand. Om helemaal zeker te zijn worden extra peilbuizen geplaatst om dit te verder te monitoren.

Het effect op de dijkstabiliteit door de zandwinning is verwaarloosbaar. Bij het eventueel verplaatsen van de haven zijn er extra maatregelen nodig om de dijkstabiliteit te waarborgen. Wanneer de getijdengeul op de juiste manier wordt ontworpen gelden hiervoor hetzelfde als voor de zandwinning: de effecten op de grondwaterstand, kwel en dijken zijn verwaarloosbaar.

Onderzoek naar enkele waterstand dalende maatregelen zijn onderdeel van de plannen. Wanneer deze doorgang vinden draagt dat bij aan de hoogwaterveiligheid bovenstrooms. Deze maatregelen lijken geen grote bezwaren te geven vanuit rivierbeheer.

Maken rivierverruimende maatregelen onderdeel uit van het plan?

Rivierverruimende maatregelen zijn op dit moment nog geen onderdeel van het plan. Het Rijk heeft aangegeven dat de noodzaak van deze maatregelen op dit moment nog onderwerp van nader onderzoek is. Mocht de noodzaak uit het onderzoek blijken, dan is de gebiedsontwikkeling zodanig vormgegeven dat deze maatregelen later alsnog inpasbaar zijn.

Wat gaat de gebiedsontwikkeling kosten en wie betaalt dat?

Door de herinrichting van het gebied (verplaatsen haven, natuurontwikkeling, fietsbrug, struinpaden etc) te combineren met zandwinning, komen de kosten uit op circa 47,9 miljoen euro. Als ook de mogelijk maatregelen voor waterstandsdaling worden uitgevoerd komt daar nog ruim 25 miljoen euro aan kosten bij. Als de ontwikkeling nu en in samenhang wordt uitgevoerd, wordt het vrijwel geheel betaald uit de bijdragen van alle partijen en de opbrengsten van de grondstoffenwinning. Dekker Groep voert de grondstofwinning uit en investeert zo’n 25 miljoen euro in de herinrichting. Ook de Provincie en de Ministeries van IenW en LNV betalen dan mee aan de ontwikkeling.

Met andere woorden: De uitvoering van de gebiedsontwikkeling als geheel kost de gemeente dan geen geld en het levert het gebied veel op qua, natuur, rivierverbeteringen, leefbaarheid en recreatie.

Kan de gebiedsontwikkeling ook plaatsvinden zonder zandwinning?

Het is de wens van de partners om op niet één op onderdeel te richten maar juist een integrale gebiedsontwikkeling tot stand te brengen waarin de verschillende onderdelen worden gecombineerd. Uit het onderzoek blijkt nu ook dat alle doelen (natuur, rivierverbeteringen, recreatie, leefbaarheid en leveringszekerheid van grondstoffen) in onderlinge samenhang bereikt kunnen worden op een haalbare, betaalbare en uitvoerbare manier. De zandwinning speelt daar een essentiële rol bij. Uit de winning kunnen een aantal andere onderdelen gefinancierd worden, terwijl het ook besparingen en randvoorwaarden schept voor andere onderdelen.

Ik ben bang dat de grondstofwinning schade aan mijn huis toebrengt, hoe zit dat?

Onderzoek heeft uitgewezen dat de invloed van de grondstofwinning op grondwaterstand en –stromen nihil is. Hierdoor is ook de kans op zettingen en daardoor schade als gevolg van de zandwinning vrijwel uitgesloten (zie Milieueffecten). Dit wordt in verder detail uitgewerkt in de verkenning.

Desalniettemin maken we heldere afspraken over schadeafhandeling. Dekker heeft al uitgesproken om als waarborg een transparante schaderegeling met loket op te willen zetten in samenspraak met de gemeente en omwonenden. Daar horen ook nul-metingen van woningen bij. Zo is er een extra vangnet.

Schade kan ook op treden in de vorm van planschade of indirecte schade. Of dit het geval is wordt in de verdere planvorming onderzocht. Het uitgangspunt is: schade voorkomen.

Ik ben bang voor overlast door de zandwinning, hoe zit dit?

De uitvoering van een zandwinning is gebonden aan wettelijke normen voor onder andere geluid. Uit het vooronderzoek naar de milieu- en omgevingseffecten blijkt dat er aan alle wettelijke normen kan worden voldaan. Dit wordt nog uitgewerkt en uitvoerig getoetst bij een vergunningsaanvraag. Dekker heeft al enkele uitgangspunten geformuleerd om de hinder te beperken:

• De afvoer van grondstoffen gaat volledig per schip (niet per vrachtwagen).
• De winwerktuigen werken elektrisch.
• De werktijden zijn alleen doordeweeks en overdag.

Dit neemt niet weg dat wanneer er grondstofwinning komt, er voor een periode van (maximaal) 10 jaar activiteiten in de Marensche Waarden plaatsvinden waar hinder uit ondervonden kan worden. De gemeente vindt dit een belangrijk punt voor verdere uitwerking in het vervolg.

Is verondieping onderdeel van de plannen?

Nee. Uitgangspunt is dat er alleen met gebiedseigen grond wordt gewerkt, en er geen grond van elders wordt aangevoerd.

Hoe ziet de planning er uit?

De gemeenteraad bepaalt of we verder gaan met het plan voor de gebiedsontwikkeling. Naar verwachting wordt het voorstel in de gemeenteraad van september 2023 besproken.

Als deze instemt met het vervolgonderzoek, moet het plan ook nog in verdere overleggen met onder meer provincie en ministerie besproken worden. Als in dat overleg ook ingestemd wordt met de plannen, worden deze verder uitgewerkt en volgen meer onderzoeken.

De gemeenteraad neemt nu dus nog geen definitief besluit, dat besluit volgt later. De verkenningsfase duurt naar verwachting 2 jaar. Vervolgens is er nog een planuitwerking nodig (inclusief vergunningen). Ook die fase duurt circa 2 jaar. Realisatie van de plannen kan in 2027/2028 starten.

Bij de verschillende onderdelen van het project zoeken we voor de uitwerking de samenwerking met belanghebbenden.

Ik wil meedenken over deze ontwikkelingen, hoe kan ik me aanmelden?

Dat kan door contact op te nemen met Nico van Hooijdonk, projectleider gemeente Maasdriel. U bereikt hem via 14 0418 of via info@maasdriel.nl.

Waar kan ik terecht met vragen?

Bij vragen neemt u contact op met Nico van Hooijdonk, projectleider gemeente Maasdriel. U bereikt hem via 14 0418 of via info@maasdriel.nl.